(Testis ağrı ve şişlikleri acil cerrahi işlem gerektiren bir durumun habercisi olabilir, ihmal edilmemeli).
Testislerin ani başlangıçlı ağrı ve şişliklerine biz akut skrotum diyoruz. Acil olarak cerrahi girişim gerektiren bu durumlar testis torsiyonu, travmatik testis kapsül yırtılması ve boğulmuş kasık fıtığı gibi patolojilerdir. Testiste ağrı ve şişlik yapan ancak acil cerrahi girişim gerektirmeyen medikal olarak ilaçla tedavi yapılabilen durumlar ile bu üç tanının ayırımı yapılmalıdır.
Testis Torsiyonu
Testis damarlarının bulunduğu kordonun kendi etrafında dönüp testis beslenmesinin bozulduğu ve ilk 6 saat içinde müdahale yapılmadığında testis kaybı ile sonuçlanan bir durumdur. Torsiyon şüphesi olan her durumda cerrahi işlemden kaçınılmamalıdır. Testisde çoğunlukla istirahat halindeyken ani başlayan ağrı, şişlik ve kızarıklık meydana gelir buna bulantı kusma eşlik edebilir. Her yaşta olabildiği gibi genellikle ergenlik öncesi dönemde daha sıktır.
Torsiyon bazı olgularda aralıklı olarak meydana gelip kendiliğinden geçebilir. Bu durumda dahi bu testisin cerrahi olarak yumurta torbasına tespit edilmesi gerekmektedir. İnmemiş testisli olgularda torsiyon için yüksek risk altındadırlar.
Diğer bir torsiyon çeşidide yenidoğan testis torsiyonudur. Burada testis dönmesi anne karnında yada doğumdan hemen sonra olmaktadır. Tam nedeni bilinmesede zor ve uzamış doğum ile doğan gestasyonel yaşı büyük olan bebeklerde risk daha yüksektir. Yenidoğan torsiyonu asemptomatik olup bir rahatsızlığa neden olmaz. Ancak testislerin rutin muayenesi sırasında şiş,sert ve ağrısız olarak değerlendirildiğinde şüphelenilmelidir. Ultrasonografi ile tümör ayırım yapılıp cerrahi olarak alınmalıdır. Karşı testis koruyucu olarak yumurta torbasına tespit edilmelidir. Testisin kurtarılma şansı yoktur.
Testis torsiyonu ile sık olarak karışabilen durumlar Appendiks testis ve Appendiks epididimis torsiyonu ve Epididimoorşittdir.
Appendiks testis ve Appendiks epididimis torsiyonu, Ergenlik öncesi çocuklarda en sık görülen akut skrotum nedenidir. Embriyolojik dönemden kalan bu kalıntılar testisin üst polünde olup fonksiyonsuz olan yapılardır. Bu yapıların kendi çevrelerine dönmelerisonucu beslenmeleri bozulur ağrı ve şişlik yaparlar. Hiç birşey yapılmasada kendiliğinden bir hafta içinde geriler. Ergenlik sonrası dönemde az sıklıkta gözlenirler. Testis torsiyonunun tersine daha az ağrılı olup, ani başlangıçlı şiddetli olmayan derece derece artan özelliktedir. Bulantı ve kusma eşlik etmez. Fizik muayenede testis üst polünde ele gelen ağrılı noktamsı kitle olarak karşımıza çıkar. Tanı ultrasonografi ile kesine yakın konulur. Tedavisinde antiinflamatuar ilaçlar kullanılır.
Epididimoorşit, testis ve epididimisin inflamasyonu ve infeksiyonu durumuna denir. Çocuklarda daha nadir görülmektedir. Görüldüğünde üriner ve genital sisteme ait yapısal anomalilerin varlığı araştırlmalıdır. Burada ağrı derece derece artar. Diğer akut skrotum nedenlerinde olmayan işeme bulguları (sık idrara gitme sıkışma, ağrılı idrar yapma) epididmoorşit olgularında olabilir. Sistemik ateş ve terleme görülebilir. Tanı için fizik muayene ve ultrasonografi çoğu zaman yetrlidir. Tedavisi medikal olarak antibiyotik ve antiinflamatuar, antipiretik ilaçlardır.