ÜRETER DUPLİKASYON ANOMALİLERİ VE ÜRETEROSEL

Böbrek duplikasyonu tek böbrek ve iki ayrı toplayıcı sistemin bir arada olduğu anomalileri tanımlar. Böbrek alt ve üst pol olarak iki ayrı toplayıcı sistemden oluşur. Üst pol genellikle böbreğin üçte birini oluştururken alt pol geri kalan üçte ikisini oluşturur. Bu duplikasyonlar, tüm sistemin boylu boyunca ayrı ve çift olmasıyla komplet ya da sistemin sadece bir kısmının ayrı ve çift olmasıyla inkomplet (bifid pelvis ya da üreter) olarak sınıflandırılır. İnkomplet tipi 5 kat daha fazladır. Toplumun kabaca %1’inde görülür.

Duplike böbreklerin bir kısmı klinik olarak tamamen masum ve sorunsuz olarak kişide bulunurken, bir kısım duplikasyonlar üreterosel veya üreter ektopisi ile bir arada olup komplike seyredebilirler. Üst polü drene eden üreterde üreterosel olabileceği gibi bu üreter ektopik olarak mesanede normal yerin daha aşağısına açılabilir. Bu mesane boynu, üretraya bazen de genital iç organlara açılabilir. Alt polü drene eden üreterde ise genellikle vezikoüreteral reflü, bazılarında da alt pol pelvis çıkımında darlık olabilir. Sonuç olarak bu durumlar komplet duplikasyona sahip olguları daha sıkıntılı hale getirirler.

Üreteral duplikasyonu antenatal olarak gebelik sırasında yapılan ultrasonografilerde tanınabileceği gibi doğum sonrasında idrar yolu enfeksiyonu, idrar kaçırma, idrar yapmada zorlanma ve böbrek fonksiyonlarında bozulma gibi bulgular ile kendilerini gösterebilirler. Gebelik sırasında tanı konulmayan olgular genellikle hayatın ilk aylarında ateşli idrar yolu enfeksiyonu ile bize gelirler.

Üreter alt ucunun mesane içi bölümünde olan kistik genişlemeye ya da balonlaşmaya üreterosel adını veriyoruz. Üreterosel ile sonlanan böbrek kısmı genellikle hidronefrotik ve displastik dediğimiz anormal gelişime sahiptir. Bu sistemlerde fonksiyon kaybı mevcuttur. Üreterosel genellikle duplike sisteme sahip olguların üst pol böbrek bölümünü boşaltan üreterde bulunurken daha az bir olguda duplikasyonu olmayan tek sistemli böbreklerde görülmektedir. Mesane içinde açıldıkları yere görede sınflandırılabilinir. Mesanede normal yerine açılan üreterosellere ortotopik üreterosel denirken normal yerşn daha aşağısına mesane boynu ve üretraya uzanan üreterosellere ektopik üreterosel adını veriyoruz. Bu tip üreteroseller işeme bozukluğuna ve idrar yollarında tıkanıklığa neden olarak böbrek fonsiyonlarını daha da bozarlar.

Bu olgularda tedavi yaklaşımı hastadan hastaya değişmekte olup tek bir yaklaşım yoktur. Öncelik böbrek fonksiyonlarını korumak, enfeksiyon, tıkanıklık ve idrar kaçırmayı engellemek üzerine kurulmalıdır.

Üreteroselli olgularda ilk yaklaşım endoskopik insizyon olup tedavi sonrası reflü ve böbrek fonksiyonuna göre daha sonraki cerrahi düzeltmeler planlanmalıdır. Balonlaşmış üreter bölümünün çıkarılıp, İdrar torbasına üreterlerin tekrardan bağlanması olabileceği gibi böbreğin çalışmayan bölümünün alınması şeklinde olabilir.